ساخت نانوذراتی که به صورت اختصاصی سلول های سرطانی را نابود می کنند

بسیاری از عوامل و داروهای شیمی درمانی که برای درمان سلول های سرطانی استفاده می شوند، برای سلول های سالم بدن انسان نیست سمی هستند و به همین دلیل نیز دارای عوارض جانبی بسیاری هستند. همین موضوع نیست باعث شده تا پژوهشگران و محققان بسیاری در سدد یافتن ماده ای هستند که بتواند تمامی انواع سلول های سرطانی را نابود کند. برای سالهاست که استفاده از کلسیم فسفات و سیترات برای این کاربرد مورد تحقیق قرار گرفته است.

ویژگی مهم کلسیم فسفات و سیترات این است که با ورود به سلول باعث مرگ آن می شوند اما زمانی که تنها در گردش خون باشند، هیچ آسیبی وارد نمی کنند. مشکل اصلی در استفاده از این مواد، طراحی سامانه ایست که تنها این مواد وارد سلول هایی که قصد نابودی آنها را داریم (مانند سلول های سرطانی) شوند و آسیبی به دیگر سلول ها وارد نکنند. خیلی مهم است که این مواد به صورت گزینشی تنها وارد سلول های سرطانی شوند.

به گزارش phys.org، پژوهشگران دانشگاه لادویگ ماکسیمالیان مونیخ موفق به ساخت نوعی از نانوذرات آمورف ساخته شده از کلسیم و سیترات شده اند که قابلیت نفوذ و کشتن سلول های سرطانی را به صورت اختصاصی و هدفمند دارند.

ترکیبات کلسیم فسفات و سیترات در برخی از مسیرهای سیگنالینگ (پیامرسانی) سلولی مورد استفاده هستند و به همین دلیل هم میزان این مواد در داخل سیتوپلاسم سلول به شدت کنترل می شود. (برای جلوگیری از مراحمت برای پیامرسانی)

نانوذراتی که در این پژوهش استفاده شده اند، امکان دور زدن این کنترل ها را دارند. روش کارکرد آنها به این صورت است که این مواد با یک لایه لیپیدی پوشش داده شده اند. لایه لیپیدی جلوی ازاد شدن مواد داخلش را گرفته و به دلیل وجود همین لایه لیپیدی نیز می توانند راحت تر به داخل سلول ها وارد شوند. زمانی که وارد سلول های سرطانی می شوند، این غشا لیپیدی شکسته شده و مواد داخل آن درون سیتوپلاسم آزاد می شوند.

پژوهش هایی که روی سلول ها انجام شده، نشان می دهد که این مواد زمانی که وارد سلول های سرطانی شوند، برای آنها بسیار سمی بوده و می توانند آنها را نابود کنند اما آسیبی به سلول های سالم نمی رسانند. در واقع هرچه سلول های سرطانی تهاجمی تر باشند، کشندگی این مواد برای آنها بیشتر است!

در زمان ورود به سلول ها، یک غشا ثانویه نیز دور نانوذرات را می پوشاند. پژوهشگران این مطالعه معتقدند که مکانیزم ناشناخته ای در سلول های سرطانی وجود دارد که باعث پاره شدن این غشا می شود که در نتیجه آن مواد آزاد شده و باعث مرگ سلول سرطانی می شوند. اما در سلول های سالم، این غشا دست نخورده باقی مانده و بعد از مدتی به صورت دست نخورده به محیط خارج سلول منتقل می شود.